کامل ترین آموزش فیلر گیری موتور سیکلت + ویدیو آموزشی 🎬
آموزش 0 تا صد فیلر گیری موتور به همراه ویدیو آموزشی - دیگه پول به مکانیک نده !
فیلرگیری موتورسیکلت: چرا این کار برای موتور شما حیاتی است؟
اگر تا حالا صدای عجیب و ناخوشایندی از موتور موتورسیکلت‌تان شنیده‌اید یا احساس کرده‌اید که قدرت موتور کم شده، احتمالاً با مفهوم فیلرگیری آشنا شده‌اید. فیلرگیری یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین عملیات تعمیر و نگهداری موتورسیکلت است که بسیاری از موتورسواران از اهمیت واقعی آن بی‌اطلاعند. این عمل که به زبان ساده‌تر «تنظیم فاصله سوپاپ‌ها» نامیده می‌شود، نقش حیاتی در عملکرد مطلوب موتور شما ایفا می‌کند.
بسیاری از دوستان فکر می‌کنند که فیلرگیری کار پیچیده‌ای است که فقط در تعمیرگاه قابل انجام است. اما واقعیت این است که با درک درست مفاهیم و داشتن ابزارهای مناسب، می‌توانید این کار را خودتان انجام دهید. علت اصلی نیاز به فیلرگیری این است که قطعات موتور بر اثر حرارت منبسط شده و فاصله‌ها تغییر می‌کنند. این تغییرات اگر تنظیم نشوند، باعث مشکلات جدی در عملکرد موتور خواهند شد. در این مطلب قصد داریم به زبان ساده و با تجربیات عملی، تمام آنچه که درباره فیلرگیری موتورسیکلت باید بدانید را با شما به اشتراک بگذاریم.
ویدیو آموزشی
علائم نیاز به فیلرگیری: چطور بفهمیم موتورمان فیلر می‌خواهد؟
موتورسیکلت مثل انسان است و زمانی که مشکلی دارد، علائمی بروز می‌دهد. مهم‌ترین علائم نیاز به فیلرگیری عبارتند از: شنیدن صدای غیرطبیعی از قسمت بالای موتور (خصوصاً از ناحیه سوپاپ‌ها)، کاهش قدرت موتور به خصوص در شتاب‌گیری، افزایش مصرف سوخت بدون دلیل مشخص، روشن نشدن موتور در صبح‌های سرد یا زمانی که موتور سرد است، و دود کردن بیش از حد موتور. یکی از تجربه‌هایی که خودم داشتم، موتورسیکلت هوندای یکی از دوستانم بود که صدای تق تق عجیبی از بالای موتور می‌آمد. بعد از بررسی معلوم شد که فیلر سوپاپ‌ها کاملاً شل شده بود.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که علائم شل بودن فیلر و سفت بودن آن متفاوت هستند. وقتی فیلر شل باشد، صدای تق تق می‌آید و قدرت موتور کم می‌شود. اما وقتی فیلر بیش از حد سفت باشد، موتور در حالت سرد به سختی روشن می‌شود و ممکن است سوپاپ‌ها آسیب ببینند. زمان مناسب برای فیلرگیری بستگی به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید دارد. در مناطق شمالی و جنوبی ایران، توصیه می‌شود دو بار در سال، یک بار در اواسط آذر و یک بار در اواسط خرداد اقدام به فیلرگیری کنید. دلیل این کار تغییرات دمایی فصلی است که روی انبساط قطعات موتور تأثیر می‌گذارد.
ابزارهای مورد نیاز: چه چیزهایی باید داشته باشیم؟
فیلر (همان برگه‌های نازک فلزی با ضخامت‌های مختلف) مهم‌ترین ابزار شماست. معمولاً مجموعه فیلرها با ضخامت‌های ۰.۰۳ تا ۰.۳۰ میلی‌متر یافت می‌شوند. برای موتورسیکلت‌های ایرانی معمولاً فیلرهای ۰.۰۸ و ۰.۱۰ میلی‌متری بیشتر استفاده می‌شوند. آچار مناسب برای پیچ فیلر که معمولاً ۱۰ یا ۱۲ میلی‌متری است، ضروری است. حتماً آچار با کیفیت تهیه کنید چون پیچ‌های فیلر حساس هستند و با آچار بی‌کیفیت ممکن است خراب شوند.
علاوه بر این‌ها، به چراغ قوه یا نور مناسب برای دیدن بهتر قسمت‌های داخلی موتور نیاز دارید. یک جعبه ابزار کوچک برای نگهداری ابزارها و همچنین دستمال تمیز برای پاک‌سازی قسمت‌های مختلف لازم است. نکته مهم این است که قبل از خرید فیلر، حتماً از کتاب راهنمای موتورسیکلت‌تان مشخصات دقیق فیلر مورد نیاز را بررسی کنید. هر برند و مدلی ممکن است فیلر متفاوتی نیاز داشته باشد. من همیشه توصیه می‌کنم که مجموعه کامل فیلر تهیه کنید تا برای موارد اضطراری آماده باشید.
آماده‌سازی موتور: مرحله حیاتی قبل از شروع کار
اولین و مهم‌ترین قانون فیلرگیری این است که موتور باید کاملاً سرد باشد. منظور از سرد بودن این است که موتور حداقل ۴ تا ۶ ساعت روشن نباشد. علت این کار این است که قطعات موتور بر اثر حرارت منبسط می‌شوند و اگر موتور داغ باشد، تنظیمات شما غلط خواهد بود. یکی از اشتباهات رایجی که تازه‌کارها مرتکب می‌شوند، عجله در این مرحله است. صبر کنید تا موتور کاملاً سرد شود.
مرحله بعد، قرار دادن موتور در وضعیت مناسب است. موتورسیکلت را روی جک یا پایه مناسبی قرار دهید تا دسترسی راحتی به قسمت بالای موتور داشته باشید. درپوش سر سیلندر را باز کنید و با دقت کنار بگذارید. حواستان باشد که واشرها و مهره‌ها گم نشوند. تمیز کردن ناحیه کار بسیار مهم است. با دستمال تمیز، تمام گرد و غبار و روغن اضافی را پاک کنید. هرچه محیط کار تمیزتر باشد، کار راحت‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شود. نکته امنیتی مهم: حتماً دستکش کار کنید تا دست‌هایتان محافظت شوند و در ضمن از ورود آلودگی به داخل موتور جلوگیری کنید.
مراحل عملی فیلرگیری: گام به گام تا تنظیم کامل
حالا که موتور آماده است، وقت شناسایی سوپاپ‌هاست. در اکثر موتورسیکلت‌ها دو نوع سوپاپ داریم: سوپاپ ورودی و سوپاپ خروجی. معمولاً سوپاپ ورودی سمت کاربراتور یا دریچه گاز قرار دارد و سوپاپ خروجی سمت اگزوز است. مهم‌ترین نکته این است که سوپاپ‌ها باید در حالت بسته باشند. برای این کار باید پیستون در نقطه مرگ بالا قرار داشته باشد. میل لنگ را آرام آرام بچرخانید تا پیستون به بالاترین نقطه برسد و هر دو سوپاپ کاملاً بسته شوند.
حالا نوبت به اندازه‌گیری فاصله می‌رسد. فیلر مناسب را بین ساق سوپاپ و پیچ فیلر قرار دهید. فیلر باید با اندکی مقاومت جا شود، نه خیلی راحت و نه خیلی سفت. اگر فیلر خیلی راحت جا شد، یعنی فاصله زیاد است و اگر به زور جا شد، یعنی فاصله کم است. تنظیم فاصله با شل کردن مهره قفل‌کن و چرخاندن پیچ فیلر انجام می‌شود. این کار نیاز به حوصله و دقت دارد. هر بار که تنظیمی انجام می‌دهید، مهره قفل‌کن را محکم کنید و دوباره فاصله را چک کنید. گاهی اوقات محکم کردن مهره، فاصله را کمی تغییر می‌دهد.
نکته طلایی که از تجربه به دست آورده‌ام این است که هیچ وقت عجله نکنید. هر سوپاپ را چند بار چک کنید تا مطمئن شوید تنظیم درست است. اگر موتورسیکلت شما چند سیلندر دارد، این فرآیند را برای هر سیلندر تکرار کنید. بعد از تنظیم همه سوپاپ‌ها، درپوش سر سیلندر را با واشر جدید (در صورت نیاز) نصب کنید و پیچ‌ها را با مومنت مناسب سفت کنید. آخرین مرحله، تست کردن موتور است. موتور را روشن کنید و به صدایش گوش دهید. اگر کار درست انجام شده باشد، صداهای غیرطبیعی باید کاملاً از بین رفته باشد.
اشتباهات رایج و نکات ایمنی: از تجربه یاد بگیرید
رایج‌ترین اشتباه عجله در فیلرگیری است. بسیاری از افراد می‌خواهند سریع کار را تمام کنند و در نتیجه تنظیمات غلطی انجام می‌دهند که باعث آسیب جدی به موتور می‌شود. اشتباه دیگر، کار کردن روی موتور داغ است که کاملاً اشتباه است. استفاده از ابزار نامناسب نیز مشکل بزرگی است. فیلرهای کهنه یا خمیده، آچارهای بی‌کیفیت و نور ضعیف همگی باعث اشتباه در تنظیمات می‌شوند. یکی از مواردی که شخصاً شاهد آن بوده‌ام، استفاده از فیلر اشتباه بود که باعث خرابی سوپاپ شده بود.
از نظر ایمنی، هیچ‌وقت روی موتور داغ کار نکنید. علاوه بر خطر سوختگی، تنظیمات شما غلط خواهد بود. همیشه در محیط روشن و هوادار کار کنید. از دستکش استفاده کنید و ابزارهایتان را منظم نگه‌دارید. اگر در حین کار صدای عجیبی شنیدید یا چیزی غیرطبیعی دیدید، فوراً کار را متوقف کنید. نکته مهم امنیتی: اگر تجربه کافی ندارید، بهتر است اولین بار کار را زیر نظر یک متخصص انجام دهید تا اشتباهات مهلک رخ ندهد. به یاد داشته باشید که یک تنظیم غلط می‌تواند موتور شما را کاملاً خراب کند.
نتیجه‌گیری: فیلرگیری، سرمایه‌گذاری در عمر موتور شما
فیلرگیری موتورسیکلت نه تنها یک کار تعمیری ساده است، بلکه سرمایه‌گذاری در آینده موتور شما محسوب می‌شود. انجام به موقع و درست این کار باعث می‌شود موتور شما سال‌ها کارایی مطلوب داشته باشد، مصرف سوخت بهینه داشته باشد و در نهایت هزینه‌های تعمیرات شما کاهش یابد. آنچه که در این مطلب سعی کردیم منتقل کنیم، تجربیات عملی و نکات واقعی است که از سال‌ها کار با موتورسیکلت‌های مختلف به دست آمده است.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید به خاطر داشته باشید این است که فیلرگیری کار صبر و حوصله می‌خواهد. عجله و بی‌دقتی در این کار نه تنها فایده‌ای ندارد، بلکه می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به موتور شما وارد کند. اگر احساس می‌کنید آمادگی کافی برای انجام این کار ندارید، بهتر است به متخصص مراجعه کنید. اما اگر تصمیم گرفتید خودتان این کار را انجام دهید، تمام نکاتی که در این مطلب آموختید را جدی بگیرید و با دقت کامل عمل کنید. موتورسیکلت شما سال‌ها خدمت‌گزار وفادار شما خواهد بود.
